دوره 7، شماره 2 - ( زبان کاوی کاربردی (JSAL) 1403 )                   جلد 7 شماره 2 صفحات 26-1 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.29809304.1403.7.2.1.1

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shokati A. (2024). The Utilization of Agricultural, Animal Husbandry, and Avian Terminology and Expressions in Shahriar's Heydar Baba Collection with a Focus on Azeri Language [In Persian]. JSAL. 7(2), 1-26.
URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-118-fa.html
شوکتی آیت. کاربرد شاعرانه‌سازها و اصطلاحات کشاورزی، دامداری و طیور آذری در منظومه حیدربابای شهریار؛ با تأکید بر زبان آذری زبان کاوی کاربردی 1403; 7 (2) :26-1

URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-118-fa.html

کاربرد شاعرانه‌سازها و اصطلاحات کشاورزی، دامداری و طیور آذری در منظومه حیدربابای شهریار؛ با تأکید بر زبان آذری
آیت شوکتی*
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد خوی،داتشگاه آزاد اسلامی، خوی. ایران ، shokati81@yahoo.com
چکیده:   (310 مشاهده)
شعر شهریار متأثر از طبیعت زیبای آذربایجان است. با توجه به اینکه منطقه آذربایجان از دیرباز به علت خاک حاصلخیز، مستعد کشاورزی و سرسبزی حاصل از آن، موجب رونق دامداری بوده و از ارکان رونق اقتصادی منطقه محسوب می ­شده است ، لذا منظومه حیدربابا، مشتمل بر اصطلاحات و لغات فراوان آذری مختص کشاورزی، دامداری و طیور است. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ­ای و ادبیات شفاهی مردم تدوین شده، اصطلاحات کشاورزی و دام و طیور موجود در منظومه حیدربابا بررسی گردیده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می ­دهد که طبیعت­ گرایی و انس با طبیعت باعث شده که شهریار از واژه­ های مربوط به این حرفه ­ها با بسامد بالایی بهره بگیرد، نکته دیگر اینکه، که به دلیل موقعیت جغرافیایی منطقه آذربایجان، پیشه کشاورزی و دامداری و زیر شاخه‌‌های آن، پرورش طیور و ماکیان، حائز اهمیت بوده و حتی نام رودها، کوه‌ها و . . . نیز برگرفته از طبیعت بوده و حتی ابزار بازی های کودکان نیز برگرفته از کشاورزی، دامداری و طیور است؛ از جمله، الک دولک، قاب­بازی و تخم­ مرغ­بازی. همچنین بررسی واژگانی این منظومه نشان از آن است که بخشی از این واژه­ها امروزه از بستر ادبیات ما خارج شده‌اند و بخشی از آن‌ها که از دیرباز در بین مردم آذربایجان رد و بدل می ­شود، ریشۀ فارسی داشته و از لغات فارسیِ تحریف شده­ اند از جمله: باخچا، یونجا، زمی، گول، دسته گول، آلچا، آرموت، تخم، طوله، قاز، قیرقی، بیلدیرچین، دورنا و اوردک. برخی دیگر نیز مانند مویز، باغ، گردکان و گلبسر فارسی و حتی بدون تحریف به کار می­ رود. در این پژوهش بخشی از لغات وجود دارد که در معنی مجازی به کار رفته ­اند و حامل بار معنایی دیگری بودند که در برگیرنده تشبیه، مجاز یا کنایه می­ شدند؛ از جمله گلبسر. مطلب دیگر اینکه برخی از اسامی اماکن و حتی سبزیجات نیز برگرفته از طبیعت است؛ نظیر قره­کول، قره­چمن، داشلی بولاخ و بولاغ اوتی.
واژه‌های کلیدی: زبان شناسی اجتماعی، زبان آذری، شهریار، منظومه حیدر بابا، اصطلاحات دامداری، اصطلاحات کشاورزی
متن کامل [PDF 673 kb]   (179 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: زبان شناسی اجتماعی
دریافت: 1403/1/5 | پذیرش: 1403/3/19 | انتشار: 1403/3/26
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.