دوره 4، شماره 2 - ( آموزش زبان، ادبیات و زبان شناسی 1400 )                   جلد 4 شماره 2 صفحات 94-65 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Etrat Doost M. (2021). Manifestation of Dark and Social Humor in the use of the Irony Rhetorical Industry in Nahj al-Balagha [In Persian]. JSAL. 4(2), 65-94.
URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-48-fa.html
عترت دوست محمد. تجلّی طنز تلخ و اجتماعی در کاربست صنعت بلاغی آیرونی در نهج البلاغه زبان کاوی کاربردی 1400; 4 (2) :94-65

URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-48-fa.html

تجلّی طنز تلخ و اجتماعی در کاربست صنعت بلاغی آیرونی در نهج البلاغه
محمد عترت دوست*
استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران ، Etratdoost@sru.ac.ir
چکیده:   (570 مشاهده)
سخنان امام علی(ع) در نهج البلاغه به خاطر دو مشخصه اساسی همواره از دیگر متون متمایز شده است؛ یکی فصاحت و بلاغت، و دیگری چندبُعدی بودن آن، بدین معنا که کلام آن حضرت در میدان‌های مختلف و احیاناً متضاد معنایی جلوه گر شده و در عین حال فصاحت و بلاغت خود را حفظ نموده است. نمونه تلاقی این دو مشخصه را می توان در کاربست صنعت بلاغی آیرونی مشاهده نمود که برخی آن را معادل طنز تلخ و اجتماعی دانسته‌اند. آنچه در این آرایه بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، قرار گرفتن دو عنصر متضاد معنایی ـ لفظی در کنار همدیگر برای غافلگیر کردن مخاطب و در عین حال القاء پیامی تلخ با ادبیاتی طنزگونه می باشد. در این مقاله تلاش شده با شناسایی نمونه هایی از تجلّی صنعت بلاغی آیرونی در خطبه‌های نهج البلاغه و تحلیل مفهومی آنها، جلوه دیگری از اعجاز لفظی و معنایی کلام امام علی(ع) به عنوان امیر سخن مورد توجه قرار گرفته و یکی دیگر از صنایع ادبی به کار رفته در نهج البلاغه مورد بازخوانی واقع شود. یافته های تحقیق نشان می دهد آیرونی در کلام امام علی(ع) بیشتر به صورت پوشیده سخن گفتن، ترکیب موضوعات متناقض و خلاف انتظار، اغراق در ترجیح دادن به موضوعات بی‌ارزش و برعکس آن، به کار رفته و با جملات کوبنده و غیب گویی های متعدد همراه شده است تا از این طریق، بسیاری از مفاهیم مهم با ادبیاتی طنزگونه به مخاطبان منتقل گردد.
واژه‌های کلیدی: امام علی(ع)، بلاغت، صنابع ادبی، طنز اجتماعی، آیرونی
متن کامل [PDF 614 kb]   (564 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تحلیل گفتمان
دریافت: 1402/2/30 | پذیرش: 1400/6/10 | انتشار: 1400/6/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.