دوره 5، شماره 2 - ( آموزش زبان، ادبیات و زبان شناسی 1401 )                   جلد 5 شماره 2 صفحات 282-255 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Taslim Jahromi F, Ghasemi N. (2022). Analysis of plot structure in Qaboosnameh [In Persian]. JSAL. 5(2), 255-282.
URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-75-fa.html
تسلیم جهرمی فاطمه، قاسمی نسرین. تحلیل ساختار پیرنگ در قابوس‌نامه زبان کاوی کاربردی 1401; 5 (2) :282-255

URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-75-fa.html

تحلیل ساختار پیرنگ در قابوس‌نامه
فاطمه تسلیم جهرمی*1، نسرین قاسمی2
1- استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جهرم ، ftaslim@yahoo.com
2- کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جهرم
چکیده:   (627 مشاهده)
قابوس‌نامه کتابی تعلیمی و اخلاقی است که عنصرالمعالی کیکاووس، از امرای آل‌زیار، آن در قرن پنجم برای فرزندش گیلانشاه نوشته است. این کتاب دارای ارزش‌های ادبی و اجتماعی فراوانی است به گونه‌ای که آن را مجموعه‌ی تمدن ایرانی قبل از مغول دانسته‌اند. نویسنده در جای‌جای این کتاب برای تأثیرگذاری و تأکید کلام خویش از حکایات و داستان‌های تاریخی و اجتماعی استفاده کرده است. این داستان‌ها برای تشریح نکات اخلاقی بیان می‌شوند و در آن‌ها سیاق خاصی از داستان‌گویی را می‌توان مشاهده کرد. یکی از عناصر داستانی که به گونه‌ای آشکار در حکایت‌های قابوس‌نامه برجستگی دارد، عنصر روایت است. این پژوهش صورت توصیفی-تحلیلی با انتخاب تصادفی پانزده حکایت از قابو‌س‌نامه، ساختار روایت را در این اثر با توجه به آغاز و شروع داستانی، مثلث داستانی، گره‌افکنی و گره‌گشایی و... تحلیل کرده است. علاوه بر ساختار پیرنگ و نحوه شکل‌گیری و روند آن در داستان، دو عنصر اصلی و مؤثر در روایت چون شخصیت‌پردازی و دیدگاه نیز واکاوی شده است. بر اساس نتایج این تحقیق، عنصرالمعالی خودآگاه و یا ناخودآگاه، علاوه بر بیان نکات اخلاقی، از شیوه‌‌های داستان‌نویسی جدید در حکایات قابوس‌نامه سود برده و این عامل بر اثرگذاری و صمیمیت داستان‌هایش افزوده است. عنصرالمعالی در زاویه دید(دیدگاه) نیز به نوآوری هایی دست زده و با تلفیق چند دیدگاه، نظرگاهی نوین را بیان کرده است. او در دیدگاه با آنکه از همه­ ی وقایع باخبر است، از نقل همه­ ی حوادث، سوگیری و تفصیل بیش از حد خودداری می­کند و تصمیم‌گیری را بر عهده‌ی خواننده می­ گذارد.
واژه‌های کلیدی: قابوس‌نامه، ساختار روایت، مثلث حادثه، شخصیت‌پردازی
متن کامل [PDF 761 kb]   (658 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تحلیل گفتمان
دریافت: 1400/4/5 | پذیرش: 1400/4/20 | انتشار: 1400/5/17
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.