بررسی معادل یابی ترجمه مفعول له بر اساس نظریه آنتوان برمن؛ مطالعه موردی ترجمه 100 خطبه اول نهج البلاغه از ترجمه ناصر مکارم

مصطفوی نیا, سید محمد رضی; جنابی, لقاء; خراسانی, نجمه

زبان‌ کاوی کاربردی

دوره 7، شماره 3 - ( زبان کاوی کاربردی (JSAL) 1403 ) جلد 7 شماره 3 صفحات 123-101 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.29809304.1403.7.3.5.7

Mendeley

Zotero

RefWorks

Mostafavi Nia S M R, Jenabi L, Khorasani N. (2024). An Examination of Equivalence in Translating "Maf'ul Lahu" Based on Antoine Berman’s Theory; A Case Study on Naser Makarem Shirazi’s Translation of the First 100 Sermons from Nahj al-Balagha [In Persian]. JSAL. 7(3), 101-123.
URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-153-fa.html

مصطفوی نیا سید محمد رضی، جنابی لقاء، خراسانی نجمه. بررسی معادل یابی ترجمه مفعول له بر اساس نظریه آنتوان برمن؛ مطالعه موردی ترجمه 100 خطبه اول نهج البلاغه از ترجمه ناصر مکارم زبان کاوی کاربردی 1403; 7 (3) :123-101

URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-153-fa.html

بررسی معادل یابی ترجمه مفعول له بر اساس نظریه آنتوان برمن؛ مطالعه موردی ترجمه 100 خطبه اول نهج البلاغه از ترجمه ناصر مکارم

سید محمد رضی مصطفوی نیا^*

¹، لقاء جنابی²، نجمه خراسانی³

1- دانشیار و هیات علمی گروه عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران ، dr.mostafavi@pooyesh.ac.ir
2- سطح سه رشته تفسیر، جامعه الزهراء، قم، ایران
3- کارشناسی ارشد تفسیر اثری، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده: (76 مشاهده)

نظریات مختلفی در باب ترجمه وجود دارد که هر یک به منظور رفع آسیب های ترجمه، ساختاری را ارائه می‌دهند. یکی از آن نظریات نظریه متن محور انتوان برمن است. او از نظریه پردازان مبدا گرایی است که نظریه «گرایش های ریخت شکنانه» را پی ریزی کرده است. وی درجایگاه مترجم و نظریه پرداز توجه ویژه‌ای به متن مبدا دارد و معتقد است مترجم باید ازجهت شکل و محتوا، مقید و وفاداربه متن مبدأ باشد. او از جمله نظریه پردازان مبدا گرایی است که با گرایش متداول بومی‌سازی و تقبیح بیگانه سازی در فرایند ترجمه به شدت مخالفت کرده است. یکی از چالشهای ترجمه عربی به فارسی، ترجمه مفعول له و انواع آن می‌باشد. چراکه مترجم باید دقیقترین معادل یابی را با در نظر گرفتن غرض گوینده، داشته باشد. مفعول له، معنای علیت را درخود نهفته دارد که معمولا مترجمان فارسی زبان نسبت به ترجمه دقیق آن دچار مشکل می‌شوند چرا که از سویی تصریح به معنای علیت در زبان مقصد ممکن است متن را از روانی و شیوایی خارج کند و از سوی دیگر عدم تصریح به آن نیز، به معنای عدم ترجمه صحیح مفعول له، تلقی می‌گردد. پژوهش حاضر درصدد است به روش توصیفی_تحلیلی ترجمه مفعول له در 100 خطبه اول نهج البلاغه را بر اساس ترجمه مکارم شیرازی را با تاکید بر نظریه آنتوان برمن، مورد نقد و تحلیل قرار دهد. در این جستار از میان دوازده مولفه ی نظریه ی گرایش های ریخت شکنانه، سه مولفه ی عقلایی سازی، اطناب سازی و شفاف سازی که از مهمترین مولفه ها هستند انتخاب شده و بر ترجمه ی خطبه های دارای مفعول له، تطبیق داده شده است؛ تا بدین وسیله میزان وفاداری مترجم نسبت به متن اصلی تعیین گردد. ترجمه مکارم شیرازی را می‌توان درمجموع ترجمه‌ای مبدا گرا دانست اما دربین خطبه هایی که ترجمه آن بررسی شد، ایشان در بسیاری موارد مفعول له را به صورت دقیق ترجمه نکرده است، ضمن این که با بررسی بافت متن نیز مشخص می‌گردد ایشان با توجه به نظریه برمن که نظریه‌ای مبدا گراست، در موارد متعددی معادل یابی مناسبی نداشته است و در زمینه شفاف سازی و اطناب کلام نیز، بر اساس نظریه «برمن» سبب تحریف متن گشته است و در مواردی نیزبا تغییر ساختار متن مبدا دست به عقلایی سازی زده است که البته برخی از این موارد برای روانتر شدن ترجمه ضروری است اما بر اساس نظریه «برمن» از عوامل تحریف متن، به شمار می‌آید.

واژه‌های کلیدی: نهج البلاغه، ترجمه مکارم شیرازی، آنتوان برمن، ترجمه مفعول له

متن کامل [PDF 990 kb] (17 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تحلیل گفتمان
دریافت: 1402/10/8 | پذیرش: 1403/4/8 | انتشار: 1403/6/14

فهرست منابع

1. Holy Quran

2. Nahj al-Balagha

3. Ahmad bin Faris, (1983) Al-Maqayis al-Laghga, Qom: School of Islamic Studies [In Arabic].

4. Ahmadi, M,. (2013) An introduction to the Deconstructive Trends of Antoine Berman, Critical Language and Literary studies, 6(1), 1-19.

5. Al-Harani, A., (1999) Tuhf al-Aqool on Aal al-Rasoul, 7th edition, Tehran: Katabchi Publications. [In Arabic]

6. Farahzad, F., (2012), Theoretical Framework for Translation Criticism, Translation Studies, 1 (3).

7. Ghazi Zahid, Z., (2005), Arabs of Nahj al-Balagha and Bayaneh and Meaning, Al-Najaf: Al-Tamimi Publications. [In Arabic]

8. Heydari, M., (2002), Ma'jam al-Aafal al-Mutadawelah, Qom: Al-Marqas al-Alami for Islamic Studies. [In Arabic]

9. Jami, A., (Not Date) Muljami's description of text al-Kefayat al-Nahw, Beirut: Dar Ehya al-Tarath al-Arabi. [In Arabic]

10. Johari, I., (1997) Al-Sahah, Beirut: Darul Uloom Al-Mulayin. [In Arabic]

11. Karimian, F., Aslani, M., (2013) The role of loyalty to an author in translation (a comparative review of Qasim Rubin's translations of Marguerite Duras's works), Language and Translation Studies Quarterly, 44 (3).

12. Khalekian, U., (2011), The Arabic Dictionary of Nahj al-Balagha, Tehran: Nahj al-Balagha Foundation Publications. [In Arabic]

13. Mandi, J., (2010), An introduction to the translation studies of Elahe Sotoudeh and Faridah Haqbin, Tehran: Elam Publications. [In Persian]

14. Mehdi Paror, F., (2008) A comment on the emergence of translation theories and the examination of the text distortion system according to Antoine Berman, Book of the Month and Literature, No. 41.

15. Mustafavi, H., (2008) Researching the Words of the Holy Qur'an, Beirut: Dar Al-Katb Al-Alamiya. [In Arabic]

16. Nasri Mohammad, H., Modares, S., (2023) Analysis of equivalence strategies in translations of banking texts using the linguistic approach of structuralist semantics, Persian language and literature, 54 (15), 251-280.

17. Safai, G., (2007), The Beginning of Grammar, Qom: General Directorate of Al-Hawza Al-Alamiya. [In Arabic]

18. Safavi, K., (1992), Seven Speeches About Translation, 9th edition, Tehran: Markaz Publications. [In Persian]

19. Shahram D., Masboug, S., Bakshesh, M., (2016) A critical evaluation of Nahj al-Balagha translation by Shahidi based on Antoine Berman's "deforming tendencies", QHTS, 2 (4), 99-120.

20. Tahmasbi, A., Jafari, S. (2014). Researching in translation from Arabic into Persian relying on the process of "moral equivalence'' (case study of the novel Al-Sukariya), Translation Researches in the Arabic Language And Literature, 4(10), 97-118.

21. Umm al-Binin, K., (2012) Dictionary of Arabs and the Words of Nahj al-Balagha, 1th edition, Tehran: Nahj al-Balagha Foundation Publications. [In Persian]

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.