دانشیار دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران ، aeghbaly@kashanu.ac.ir
چکیده: (563 مشاهده)
متن گرانسنگ قرآن کریم، مشحون از لطافت های خردمندانه و تصاویر هنری یا انگاره های زیبایی است که بر جذابیت و تأثیر آیات آن افزوده است؛ چه صحنه پردازی های زنده و پویای آن به گونه ایست که پدیده های معنوی و نامحسوس، در تصاویر هنری دیداری و شنیداری، به صورت تابلوهای زیبا و گویا، مشهود و ملموس می گردند. این شیوه با استمداد از آرایه های بدیعی همچون تشبیه و عناصری از قبیل تجسیم، تخییل، حرکت ادامه یافته است. در این جستار و در راستای زبان شناختی قرآن کریم، با نگاهی به تعریف «انگاره یا تصویر هنری» در ادب عربی، برخی از آیات قرآن که با بهره گیری از این هنر به تبیین ارزش ها و ضد ارزش های اخلاقی پرداخته تحلیل شده است؛ در زبان قرآن، تصویر های هنری قرآن نمونه ای از لطافت های خردگرایانه آن است، این شیوه به گونه ایست که موضوعات معنوی و مفاهیم انتزاعی را مجسم ساخته و به صورت تابلوهایی دیداری مشهود و محسوس میسازد. تصویر گری های فنی یا انگاره های قرآن محدود به ارزش های اخلاقی یا هنجارها مانند خشیت، عفت، تواضع نمی شود، بلکه در تبین ضدارزش هایی مانند: کفر، قساوت و خسّت نیز به کار رفته و این قبیل امور معنوی را محسوس و ملموس میسازد . در انگاره های قرآن عنصر تجسیم و انگارههای مجسم بسیار پر بسامد تر از تصویرهای تخییلی است. و اکثر تصویرها دیداری است. تصویرهای هنری قرآن احساسات و عواطف فطری آدمی را هدف گرفتهاند تا بدین وسیله مخاطب را به تأمّل در رفتار خویش سوق دهند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
زبان شناسی اجتماعی دریافت: 1402/2/29 | پذیرش: 1400/6/10 | انتشار: 1400/6/10