دوره 7، شماره 1 - ( زبان کاوی کاربردی (JSAL) 1402 )                   جلد 7 شماره 1 صفحات 81-57 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Meghyasi H, Barzanooni H. (2024). Semantic Harmony and Conceptual Consistency in the Mysterious Proportion of Al-Rawi Verse Gaps in the Quran Based on Converging End Letters [In Persian]. JSAL. 7(1), 57-81.
URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-113-fa.html
مقیاسی حسن، برزنونی حسن. تناسب معنایی و همبستگی مفهومی در تناسب گریزی رویّ فواصل آیات بر مبنای حروف متقارب در مخرج زبان کاوی کاربردی (JSAL) 1402; 7 (1) :81-57

URL: http://jsal.ierf.ir/article-1-113-fa.html

تناسب معنایی و همبستگی مفهومی در تناسب گریزی رویّ فواصل آیات بر مبنای حروف متقارب در مخرج
حسن مقیاسی1 ، حسن برزنونی* 2
1- دانشیار و عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم ، قم، ایران
2- کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم ، قم، ایران ، hasanbarzanooni@yahoo.com
چکیده:   (266 مشاهده)
قرآن کریم به عنوان تجلی گاه والایی و شکوهمندی سازنده‌ی برین؛ نه‌تنها از بعد محتوا و درون‌مایه، بلکه به جهت سازوکارهای زبانی و جنبه‌های ساختاری، متنی شگفت و معجزه آفرین است. گزاره‌های پایانی آیات(فواصل)، نموداری از بهترین و جذاب‌ترین شیوه‌هایی است که افزون بر ساختار موسیقایی و لحن ریتمیک، همخوانی و سازوارگی درونی با انتقال پیام و محتوای آیات برقرار نموده‌اند. نظام چینش حروف پایانی آیات (حرف روی‌ّ) در پی القای بینش‌ها و درونیات همسوی آیه‌ای، گاهی صورتی ساختارشکن و ناهمانندی به خود می‌گیرند؛ در این خصوص از دیدگاه القاگری آواها، واکاوی و پردازش  شیوه‌های دگرگونی حروف پایان بندها امری ضروری می‌نماید. رویکرد این پژوهش، رویکردی زیبایی شناسانه و معناشناسانه است که می‌کوشد بر مبنای پایان‌بندی‌های آیات، نکته‌های زیبایی متن را بکاود؛ از این رو نخست به معنای لغوی و اصطلاح‌شناسی واژه «فاصله» و نیز تبیین گونه‌های همخوان‌های متقارب در مخرج در زبان عربی پرداخته می‌شود، و سپس با تکیه بر این مؤلفه‌ها، در مبحث اصلی که کاوش در جنبه‌های ناهمانند و جایگزین در پایان آیات است؛ با ارائه نمونه‌ها و شواهدی از گونه‌های ناهمگون، دلالت‌ها و کارکردهای معنایی آواها پی گرفته می‌شود. نتایج بیانگر این است که حوزه ناهمانندی حروف متقارب در مخرج در روی فواصل، با دلالت‌های همانند همراه بوده است، به‌گونه‌ای که گویا دلالت یکسان با تقسیم به جزئیات پا به عرصه گذاشته‌اند، اما در سبک بیان ناهمگون ظاهر شده‌اند. به عبارتی دیگر، تغییر در ساختار روی از دید حروف متقارب در مخرج، در دلالت‌های همانند یافت می‌شود، اما در اسلوب خطاب از مستقیم به غائب یا تقریر مختلف می‌شود؛ لذا فاصله در قرآن تنها به موسیقی آیات کمک نمی‌کند؛ بلکه به تغییراتی منجر می‌شود که برخی از ترکیب‌ها و دلالت‌ها و اسلوب‌های بیانی را از حالت عادی خارج می‌سازد. از این رو، از خلال ساختارهای زبانی ناهمگون، ارتباط و تناسب و نظام‌مندی خطوط سوره های قرآن، به هم پیوند می‌خورند.
واژه‌های کلیدی: زبان شناسی اجتماعی، قرآن کریم، فواصل آیات، حرف روی، تناسب گریزی، همبستگی مفهومی
متن کامل [PDF 684 kb]   (29 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: زبان شناسی اجتماعی
دریافت: 1402/11/18 | پذیرش: 1402/12/25 | انتشار: 1402/12/25
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.